Adelsgeschiedenis dl 13 - Tussen kasteel en kerk

Marc Lindeijer SJ, Tussen Kasteel en Kerk. De katholieke Gelderse adel 1765-1827  (Fagus, Aalten 2014). ISBN 978-94-91634-17-8, 278 pagina's.

In Tussen kasteel en kerk beschrijft Marc Lindeijer SJ met veel gevoel voor detail de levenssfeer van de katholieke Gelderse adel in de late achttiende en vroege negentiende eeuw. Hij voert de lezer mee naar de buitenplaatsen en kastelen van aanzienlijke families die vanwege hun geloof al verschillende generaties uitgesloten waren van politieke macht op het gewestelijke en landelijke toneel. In kringen van stand- en geloofsgenoten slaagden deze families er desondanks nog altijd in om een vooraanstaande rol voor zich op te eisen. Lindeijer laat zien hoe zij dat deden en besteedt vooral aandacht aan de wijze waarop zij zich manifesteerden als beschermheren van de katholieke geloofsgemeenschap. Hoofdpersonen in dit boek zijn de Van der Heydens en aanverwante families als Van Dorth, Hacfort, Van Hövell, Van Lamsweerde en Van Nispen. De Van der Heydens leefden in de zeventiende eeuw nog als stadsburgers in Doetinchem, maar wisten zich door een slimme huwelijkspolitiek en een strakke familiediscipline in enkele generaties op te werken tot het exclusieve wereldje van de katholieke landadel. Aan het begin van de negentiende eeuw behoorden zij tot de rijkste families van Gelderland. In meer dan één opzicht is Tussen kasteel en kerk een pioniersstudie. Het boek geeft niet alleen een heel eigen kijk op de Gelderse kerk- en religiegeschiedenis, maar vormt ook – en misschien wel vooral – een vernieuwende bijdrage aan de geschiedschrijving over de adel in Nederland. Lindeijer is een van de eerste historici die voor een ‘adellijk perspectief’ kiest en zich dus probeert in te leven in het gezichtspunt van de betrokkenen. Het resultaat is een uitstekend geschreven en bijzonder indringend verhaal, opgebouwd uit een mozaïek van goeddeels onbekende bronnen.